村居感事寄呈冰壺相公
稻畦千里赤如燒
田野咻嗟意不聊
后土山河方滌滌
皇天雨露正迢迢
吏胥網罟渾多竭
民命膏脂半已消
好把新詩當奏牘
只今卧病未能朝
阮飛卿
Phiên âm
Thôn cư cảm sự ký trình
Băng Hồ tướng công
Đạo huề thiên lý xích như thiêu
Điền dã hưu ta ý bất liêu
Hậu thổ sơn hà phương địch địch
Hoàng thiên vũ lộ chính thiều thiều
Lại tư võng cổ hồn đa kiệt
Dân mệnh cao chi bán dĩ tiêu
Hảo bả tân thi đương tấu độc
Chỉ kim ngọa bệnh vị năng triều.
Nguyễn Phi Khanh
Dịch nghĩa :
Ở quê xúc động trước sự việc xẩy ra
gửi trình tướng công Băng Hồ
Ruộng nương nghìn dặm đỏ như cháy
Đồng quê than van không biết trông cậy vào đâu
Non sông của Hậu thổ (1) đang nứt nẻ
Mưa móc của Hoàng thiên (2) hãy còn xa vời
Lưỡi tham quan lại vơ vét hết kiệt
Mỡ màng củ dân đã cạn mất nửa
Xin đem bài thơ mới này thay cho tờ tấu
Hiện nay đang nằm trên giường bệnh chưa thể đến chầu được.
Ghi chú :
1. Hậu thổ : thần đất
2. Hoàng thiên : trời
Dịch thơ :
1.
Mênh mông đồng ruộng đỏ như thiêu
Ngoài nội kêu than xiết nỗi sầu
Dải đất non sông khô đến thế
Tầng trời mưa móc vắng làm sao
Lưỡi tham quan lại vơ hầu kiệt
Mạch sống dân gian cạn mỡ dầu
Thơ mới này xin thay biểu tấu
Vì đang nằm bệnh chửa về chầu.
Đào Phương Bình dịch
2.
Lúa đồng ngàn dặm đỏ như thiêu
Thôn xóm than phiền chẳng chỗ kêu
Đất rộng mênh mông đều nứt nẻ
Trời cao thăm thẳm cứ trong veo
Tham quan miệng lưỡi vơ hầu hết
Mầu mỡ dân gian nửa đã tiêu
Dâng áng thơ này thay biểu tấu
Hiện đang nằm bệnh chửa lai triều.
Đỗ Đình Tuân dịch
Bài 39
客路
生世那堪賤丈夫
離襟忍帯淚痕枯
日沉建嶺冥投舘
雪霽長州曙戒途
天地未容斯道捨
江山肯外此身孤
明詩倘效毫分補
萬里寜辭我僕痡
阮飛卿
Phiên âm
Khách lộ
Sinh thế na kham tiện trượng phu
Ly khâm nhẫn đới lệ ngân khô
Nhật trầm Kiến Lĩnh minh đầu quán
Tuyết tĩnh Trường Châu tự giới đồ
Thiên địa vị dung tư đạo xả
Giang sơn khẳng ngoại thử thân cô
Minh thời thảng hiệu hào phân bổ
Vạn lý ninh từ ngã bộc phu.
Nguyễn Phi Khanh
Dịch nghĩa
Đường khách
Sống trên đời chịu sao được tiếng trượng phu hèn
Vạt áo chia ly đành mang theo ngấn lệ khô
Mặt trời lặn trên Kiến Lĩnh (1) nhá nhem tìm quán trọ
Tuyết ráo đất Trường Châu (2) tảng sáng dậy dò đường
Trời đất chưa nỡ để đạo này bị xóa bỏ
Non sông cũng chưa bỏ ra dìa tấm thân cô đơn này
Ví chăng có gắng gỏi báo đáp được mảy may nào cho đời thịnh
Đường đi vạn dặm dù thầy tớ mệt nhoài đâu dám từ nan.
Ghi chú: 1+2 đều chưa rõ là vùng nào (?)
Dịch thơ
1.
Tiếng trượng phu hèn đâu có chịu
Ra đi vạt áo lệ khô còn
Bóng chìm Kiến Lĩnh đêm tìm trọ
Tuyết ráo Trường Châu sớm lại bon
Trời đất lẽ đâu mang đạo bỏ
Giang sơn nào nở để thân đơn
Mảy may mong báo đời minh thánh
Muôn dặm gian lao bước dám chồn.
Đào Phương Bình dịch
2.
Chịu sao được tiếng trượng phu hèn
Vạt áo chia ly khô lệ hoen
Kiến Lĩnh bóng chìm tìm quán trọ
Trường Châu tuyết ráo dặm đường lên
Sâu xa đạo ấy trời đâu bỏ
Đơn độc thân này nước chẳng quên
Gắng gỏi chút công phò nước thịnh
Dù xa khó mấy nguyện gan bền.
Đỗ Đình Tuân dịch
Bài 40
昌符元年冬
余自橤溪寓于城南客舍
感今念昔因成八句
奉簡司刑大夫杜公兼簡諸同志
客途風雪歲更深
長向丹霄掛寸心
亂後交遊非復昔
城中旅泊到如今
新愁滾滾憑谁送
往事悠悠付夢尋
早晚回朝將好問
鬼章何日賀生擒
阮飛卿
Phiên âm
Xương Phù nguyên niên đông dư tự Nhị Khê ngụ vu thành nam khách xá cảm kim niệm tích nhân thành bát cú phụng giản tư hình đại phu Đỗ Công kiêm giản chư đồng chí
Khách đồ phong tuyết tuế canh thâm
Trường hướng đan tiêu quải thốn tâm
Loạn hậu giao du phi phục tích
Thành trung lữ bạc đáo như câm
Tân sầu cổn cổn bằng thùy tống
Vãng sự du du phó mộng tầm
Tảo vãn hồi triều tương hảo vấn
Quỷ Chương hà nhật hạ sinh cầm.
Nguyễn Phi Khanh
Dịch nghĩa
Mùa đông năm Xương Phù (1) thứ nhất tôi từ Nhị Khê đến ngụ tại nhà khách ở phía nam thành cảm nay nhớ xưa nhân làm tám câu thơ gửi quan tư hình đại phu Đỗ Công và những bạn đồng chí
Đường khách đầy gió tuyết mà năm lại sắp hết
Luôn hướng về phía trời hồng (2) mà gửi tấc lòng
Sau cơn loạn lạc bạn bè chẳng còn như trước
Trong thành dừng chân quán trọ đến hôm nay
Nỗi buồn mới cuồn cuộn biết nhờ ai đẩy lùi
Chuyện xưa dài dằng dặc mặc giấc chiêm bao tìm đến
Nay mai vào triều sẽ hỏi những tin tốt lành
Chừng nào thì được chúc mừng việc bắt sống Quỉ, Chương ? (3)
Ghi chú
1.Xương Phù : Niên hiệu của Trần Phế Đế (1377-1388)
2.Trời hồng (đan tiêu) : chỉ nơi vua ở
3.Quỉ, Chương : tướng cầm đầu nhóm quân chống lại nhà Tống.
Dịch thơ
1.
Đường trường gió tuyết sắp qua năm
Xin hướng trời hồng gửi trái tim
Sau loạn bạn bầu xa thuở trước
Trong thành lưu lạc cảm đương kim
Mối sầu cuồn cuộn nhờ ai dẹp
Việc trước xa xôi để mộng tìm
Sớm muộn về chầu thăm hỏi tới
Quỉ Chương mừng bắt phỏng bao lăm.
Đào Phương Bình dịch
2.
Năm tàn dặm khách gió sương tê
Lòng hướng trời hồng vẫn khắc ghi
Sau loạn bạn bè không giống trước
Trong thành ở trọ đến hôm ni
Sầu dâng cuồn cuộn không người giải
Việc trước xa xăm gửi mộng về
Tin tốt nay mai vào sẽ hỏi
Chừng nào bắt được Quỉ Chương nghe ?
Đỗ Đình Tuân dịch
10/4/2012
Đỗ Đình Tuân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét