Dịch thơ Nguyễn Khuyến bài 116

                                                                    Nguyễn Hữu Độ

Bài 116

聞宋郡公訃有感	Văn Tống Quận Công phó hũu cảm
器業誰如宋郡公	Khí nghiệp thùy như Tống quận công
衣冠此去更成空	Y quan thử khứ cánh thành không
伊周管葛千秋後	Doãn Chu Quản Cát thiên thu hậu
漢楚随唐一夢中	Hán Sở Tùy Đường nhất mộng trung
若使九京皆可作	Nhược sử cửu kinh giai khả tác
未知當世孰為雄	Vị tri đương thế thục vi hùng
可憐世態炎凉甚	Khả liên thế thái viêm lương thậm
枯竹祠前幾鞠躬	Khô trúc từ tiền kỷ cúc cung

Nghe tin cáo phó của Tống Quận Công cảm tác (1)

Tài năng sự nghiệp ai bằng Tống Quận Công

Áo mũ chuyến này thôi thế là hết chuyện

Ai là Y-Chu-Quản-Cát còn có ngàn thu sau (2)

Kìa Hán-Sở-Tùy-Đường cũng thoáng qua như giấc mộng

Nếu người chín suối đều có thể sống lại (3)

Thì chưa biết trong buổi này ai đã hơn ai !

Đáng thương thói đời nóng lạnh thay đổi chóng

Trước đền “tre khô” nay còn mấy kẻ khom lưng nữa (4)

1.     Tống Quận Công: Tức Nguyễn Hữu Độ, người làng Gia Miêu, huyện Tống Sơn, đỗ cử nhân khoa Đinh Mão (1867) đời Tự Đức. Làm quan đến chức Khâm sai Bắc Kỳ kinh lược đại sứ sung phụ chính đại thần, một tay sai đắc lực của thực dân Pháp hồi mới xâm lược nước ta.

2.     Y, Chu, Quản, Cát:  Y Doãn tướng nhà Thương; Chu Công tướng nhà Chu; Quản Trọng tướng nước Tề đời Xuân Thu; Gia Cát Lượng tướng nước Thục đời Tam Quốc, đều là nhưng người có công nghiệp lớn.

3.     Chín suối: mộ địa của quý tộc đời Tấn, chỉ cõi âm

4.     đền Tre Khô: (Khô trúc từ); Khấu Chuẩn, tướng nước Tống chết ở Lôi Châu đem về táng ở Tây ninh khê, quan tài qua huyện Công an, dân trong huyện ra dọc đường tế ông, cắm cành tre xuống đất để treo tiền giấy. Sau hơn một tháng tre ấy đã khô lại mọc măng non. Dân chúng nhân đó lập miếu thờ ông, gọi là đền Tre Khô. Ở đây tác giả chỉ mượn chữ để nêu lên cảnh lạnh lẽo sau khi Nguyễn Hữu Độ chết.

Đỗ Đình Tuân dịch thơ:

Ai so bằng Tống Quận Công

Chuyến này áo mũ cũng xong chuyện rồi

Y-Chu-Quản-Cát nghìn đời

Tùy-Đường-Hán-Sở một thời qua nhanh

Nếu người xưa được tái sinh

Thì chưa biết được ai giành phần hơn ?

Thói đời nóng lạnh thất thường

“Tre khô” trước miếu ai còn khom lưng ?

17/12/2014

Đỗ Đình Tuân