Dịch thơ Nguyễn Khuyến các bài: 43

Bài 43

Thư đường cảm thị

書堂感示

衣鉢難忘且漫勞

強將書籍教兒曹

試觀所貴當何在

縱為爭名也失操

舊学至今猶爾爾

末流從此亦滔滔

皇天未果斯文丧

為殚為輪付所遭

Trong nhà học nhân cảm xúc nhủ bảo các con

Nghề nghiệp trong nhà khó bỏ được ta hãy chịu khó vậy

Gượng đem sách vở dạy bảo các con

Thử xem điều đáng quý là ở chỗ nào

Nếu chỉ vì tranh dành lấy cái tiếng tức là 

                                             bỏ mất chí hướng của mình

Đến bây giờ mà những người học cũ còn như vậy

Thì lớp người sau này sẽ cũng thế mà thôi

Trời chư hẳn làm mất lễ giáo của thánh hiền

Dù làm viên đạn làm bánh xe gặp sao hay vậy.¹

Chú thích:

1.     Làm viên đạn hay bánh xe: Sách Trang Tử có ghi: Tử Tử đến thăm Tử Dư ốm . Tử Dư nói: Nếu cánh tay phải của ta hóa làm hòn đạn, ta sẽ dùng nó đi kiếm chả chim, nếu cái xương cụt cuẩt hóa thành bánh xe, ta sẽ dùng nó để cưỡi, không cần phải xe khác nữa. Ý nói sống chết là sự thường, muốn biến làm gì cũng được.

Đỗ Đình Tuân dịch thơ:

Giữ lấy nghiệp nhà chịu khó thôi

Gượng đem sách vở dạy con chơi

Thử xem cái qúy là chi nhỉ

Nếu chỉ giành danh lạc hướng rồi

Lớp trước đến nay còn vậy vậy

Đàn sau liệu có được xuôi xuôi

Ông trời nếu chửa chôn đạo thánh

Làm đạn làm xe tớ cũng cười.

25/11/2014

Đỗ Đình Tuân