Lại dịch thơ Nguyễn Khuyến bài 64

Bài 64

Úy thạch lão nhân

慰石老人	Úy thạch lão nhân
案上書一卷	Án thượng thư nhất quyển
茼上筆一把	Đồng thượng bút nhất bả
無弦琴一张	Vô huyền cầm nhất trương
無方藥一课	Vô phương dược nhất khóa
潤渴一瓶茶	Nhuận khát nhất bình trà
祛寒一爐火	Khứ hàn nhất lô hỏa
石盆一仙花	Thạch bàn nhất tiên hoa
土鉢一佛果	Thổ bát nhất phật quả
與我相為娛	Dữ ngã tương vi ngu
亦有石老者	Diệc hữu thạch lão giả
静躁殊不同	Tĩnh táo thù bất đồng
性情各相冩	Tính tình các tương tả
石老無一好	Thạch lão vô nhất  hiếu
而我無不可	Nhi ngã vô nhất khả
我性懶好卧	Ngã tính lãn hiếu ngọa
石老終日坐	Thạch lão chung nhật tọa
石老石不言	Thạch lão thạch bất ngôn
而我好吟寫	Nhi ngã hiếu ngâm tả
相狎無相猜	Tương hiệp vô tương xai
神交信因果	Thần giao tín nhân quả
與化為往來	Dữ hoa vi vãng lai
安知子非我。	An tri tử phi ngã

An ủi ông lão đá

Trên bàn một cuốn sách

Trong ống một cây bút

Một cây đàn không dây

Một gói thuốc không bài

Giải khát một ấm chè

Sưởi lạnh một lò lửa

Trong chậu đá một cue thủy tiên

Trên bát sành một quả phật thủ

Cùng làm vui với ta

Có cả ông lão đá nữa

Kẻ yên lặng, người nõng nảy hai bên không giống nhau

Tính tình cũng trái ngược

Lão đá chẳng thích gì

Ta thì gì cũng thích

Tình ta lười thích nằm

Mà lão đá thì ngồi suốt ngày

Lão đá im không nói

Mà ta thì thích ngâm và viết

Thân mật nhớn đùa với nhau nhưng không ngờ vực nhau

Bạn thần giao tin là có nhân quả (1)

Cùng đi lại trong cõi hóa (2)

Biết đâu ngươi không phải là ta ?

Chú thích

1. Thần giao lấy tinh thần mà làm bạn cùng nhau như đối với người đời xưa, đối với người ở xa không gặp được, đối với cảnh vật thanh cao.Nhân quả : từ nhà Phật chỉ căn nguyên các hiện tượng. Câu này tác giả muốn nói giữa tác giả với ông phỗng đá sở dĩ co mối liên hệ về tinh thần (thần giao) là có căn nguyên gì đây chứ không phải là ngẫu nhiên.

2. Đi lại trong cõi hóa : Tạ Phường Đắc đời Tống có nói : « Vi luân, vi đạn, dĩ hóa vãng lai », nghĩa là hóa làm cái bánh xe hay hóa làm vien đạn, cùng với cõi hóa cùng đi lại. Cõi hóa tức là giới thiên nhiên, tạo ra muôn vật.

Đỗ Đình Tuân dịch thơ :

Trên bàn một cuốn sách

Trong ống một cây bút

Không dây một cây đàn

Không phương một bài thuốc

Cỗng rét một lò lửa

Bát sành quả phật thủ

Chậu đá dò thủy tiên

Cùng làm vui với mình

Còn có ông lão đá

Ta ồn lão im bặt

Tính tình thì trái ngược

Lão đá chẳng thích gì

Ta thì gì cũng thích

Tính ta lười thích nằm

Lão đá ngồi im suốt

Lão chẳng nói chẳng rằng

Ta thích ngâm thích viết

Nhờn nhau không ngờ nhau

Thần giao bởi nhân quả

Cùng sinh trong cõi hóa

Biết đâu người cũng ta ?

2/12/2014

Đỗ Đình Tuân