Mùa đông ở Bưởi

Mùa đông có đến quá nửa thời gian là mưa. Những cơn mưa mùa đông như những sợi roi nhỏ như dây cước quất tê tái vào mặt người. Người càng nghèo, càng lao động chân tay ngoài công trường hay những người buôn thúng bán bưng hè phố thì hưởng cái thứ roi ấy càng nhiều. Có những ngày giá rét mưa châm kim lên đôi tay tê cóng của mấy bà đi chợ sớm. Sương xát muối lên má những chị những cô bán hoa trên đường Nhật Tân Quảng Bá. Đoạn đường từ chợ Bưởi lên Xuân La nhìn Hồ Tây giăng bàng bạc hun hút trong gió. Cái gió Hồ Tây trong mưa mùa đông ai mà quên được.

Mẹ vợ tôi mất đã hai năm. Hai năm nay nhìn mưa mùa đông là nhớ đến cụ. Nhớ đến não nề.Tốt nghiệp đại học, năm 1978 tôi lại đi học ở “Học Viện” Cổ Nhuế. Năm học thứ 2 ở đấy thì lấy vợ. Chưa có nhà, chưa ra công tác te gì nên phải đi ở nhờ nhà vợ. Nhà vợ bé tin hin ngay ở Bưu điện gần Chợ Bưởi. Chợ Bưởi ngày ấy mở phiên ngày 4 ngày 9. Những phiên chợ in vào trí nhớ tôi. Tôi đi bộ sang trường từ 5 rưỡi sáng. Gốc Đề ngã ba rồi dọc lên trên dốc quãng đồn Chó đầy người vạ vật. Họ từ Chèm, Vẽ, Giày Kẻ gồng gánh những nong nia thúng mủng, giỏ , rá , rổ rế dây thừng gióng dang … cây mía củ khoai đến mấy cây giống mấy khóm hoa …ra phiên chợ. Họ co ro rì rầm, có người hút sòng sọc cái điếu cầy. Họ vun lá bàng đốt những đống lửa nhỏ ở chân dốc chỗ đê cao cho đỡ gió. Có người tẽ từng hạt cái bắp ngô nướng tay run lẩy bẩy. Mẹ vợ tôi, tôi gọi là U thì không đi chợ Bưởi. Cụ bán bánh mì bên bến xe Kim Mã .

Càng giữa mùa đông, càng mưa rét. Bánh mì bán càng chạy. Bán cho khách đi xe ô tô về các tỉnh xa, những anh bộ đội về phép hay ra biên giới. Họ lặng im cắn từng miếng bánh nhỏ trong gió mưa mùa đông Hà Nội.

Ba giờ sáng mẹ vợ tôi lục cục hai cái bao tải gấp gọn đặt trong cái mủng khẽ mở cửa đi ra. Cả nhà biết, lặng im . Ông bố vợ húng hắng ho ra chiều bà đi tôi biết đấy. Chị con dâu trở mình vỗ bèn bẹt vào đít con nhỏ à à mấy nhịp rồi ngưng bặt khi tiếng cụ lập bập ra tới bến tàu điện.

Mẹ vợ tôi không đi tàu điện vì phải lấy bánh mì ở cái lò tư nhân dưới làng Hồ. Lấy xong rồi ra bến đoạn Tam Đa leo tàu điện xuống La- pho rồi đi ngang Bách Thảo, chui qua chợ Ngọc hà ra bến xe Kim Mã . Cứ sáng sớm mưa rét như thế cụ đi một mình . Tôi thấy thân nằm gầm chạn mà để mẹ đi lóc cóc thế không ổn bèn nói để sáng con đưa U đi rồi con về con đi học. Bà cụ chẳng nói năng gì. Thế là sáng sớm tôi đèo cụ đi. Dọc đường Thụy Khuê gió hun hút. Mưa phủ lên mặt, đến nỗi bấm vào mũi không thấy đau. Cái bao tải bánh mì buộc một bên, mẹ vợ ngồi một bên cắp cái mủng lục cà lục cục. Mưa cứ phơi phơi, gió hồ Tây càng đêm về sáng càng lạnh hơn thì phải. U tôi suốt dọc đường chả bao giờ nói chuyện. Chỉ đến khi sang đến bến xe Kim Mã đèn điện sáng trưng cụ gọi bà hàng xôi mua hai hào cho tôi mang về cho thằng con trai hơn 1 tuổi. Có hôm cụ đưa cho tôi 5 hào bảo tôi mua bánh mì của cụ rồi cụ bảo mang về cho thằng Bưởi. À thì ra U tôi muốn tôi mở hàng. Mỗi buổi chiều cứ nghe tiếng tàu điện leng keng ngoài bến lại thấp thỏm đoán giờ mẹ về. Hôm nào cụ về sớm là vui lắm vì bán hết bánh. Hôm nào cụ về muộn, nghe bước chân cụ nặng nhọc lên cầu thang mặt buồn rười rượi cái thúng lăn lóc vài cái bánh mì đã ỉu dai như thịt trâu. Các con cháu nuốt cái bánh mì ế của cụ mà buồn. Thừa dăm cái là hết lãi, là cả ngày hứng bụi ở bến xe Kim Mã đi toi .

Chiều lạnh, tôi ở trường về gặp cụ đi chân đất dẫm trên đám lá bàng bết bùn nước ngoài chợ Bưởi. Những ngón chân tím ngắt như người quê lội ruộng. Tôi hỏi U về rồi à? U ra chợ làm gì thế này?

Cụ bảo, hôm nay công an họ thu mất thúng bánh vào đồn. U ra nhờ anh Hội con bác Thìn mai sang đồn Kim Mã xin hộ ( anh Hội cũng là công an đồn Bưởi ) . Nhìn cụ lom dom đi trong chiều mùa đông tôi thấy còn lạnh hơn lúc sáng sớm đèo cụ đi trên đường Thụy Khuê rin rít gió

Hơn ba mươi năm qua đi. Chợ Bưởi xây ba tầng. Đường nhựa to thênh thang . Cây Đề vẫn xum xuê ngay góc ngã ba Thụy Khuê –Lạc Long quân. Cái dốc lên đồn chó bây giờ thấy phăng phẳng hơn . Chợ phiên nghe đâu cũng vẫn còn nhưng chả thấy những món hàng ngày xưa nữa. Chỉ có hàng lòng lợn trong chợ thấy bảo vẫn đông khách lắm và gió mưa mùa đông thì vẫn thế , thâm tái cặp môi học trò chưa đến tuổi bôi son Hàn quốc .

Cứ mưa mùa đông tôi lại nhớ U tôi. Cái bóng gù gù cạnh cái cột điện trên bến xe Kim Mã với cái thúng bánh mì đậy bằng bao tải.

HN mùa đông 2012

Nguyễn Trọng Luân