Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 103

Bài 103

Đông lộ

東路	Đông lộ
泰山山色滿青徐	Thái Sơn sơn sắc mãn Thanh, Từ,
千里山東縱目初	Thiên lý Sơn Ðông 1 tống mục sơ.
何處聖賢松柏下	Hà xứ thánh hiền 2 tùng bách hạ,
別城絃誦曫鄒餘	Biệt thành huyền tụng Lỗ, Trâu  dư.
他鄉顏狀頻開鏡	Tha hương nhan trạng tần khai kính,
客路塵埃半讀書	Khách lộ trần ai bán độc thư.
行色匆匆歲雲暮	Hành sắc thông thông tuế vân mộ 3,
不禁憑式歎歸與	Bất câm bằng thức thán "qui dư 4".

Dịch thơ:

Thái Sơn núi biếc khắp Thanh, Từ

Nghìn dặm Sơn Đông trong mắt ta

Tùng bách nơi đâu hiền thánh ẩn

Sách đàn truyền mãi Lỗ, Trâu ca

Quê người khuôn mặt gương hay ngắm

Đường khách bui bay sách vẫn ưa

Vội vã đường về năm đã muộn

“Về thôi!” lại nhớ Khổng Khâu xưa.

                                 Đỗ Đình Tuân

                                   (dịch thơ)

Chú thích:

1. Ðoàn đi sứ, Nguyễn Du cầm đầu, khi đi thì đi từ Thăng Long đến Võ Xương, rồi lên ngả Sơn Tây để đến Yên Kinh. Ðến khi về lại xuống Sơn Ðông đến Võ Xương để về Thăng Long.

2. Chỉ thày Mạnh Tử và Đức Khổng Tử

3. Năm đã muộn. Ðoàn sứ giả về nước vào cuối năm Quí Dậu (1813).

4. "Về thôi!". Khổng Tử chu du khắp các nước chư hầu, không được vua nào tin dùng, nên than: "Qui dư! Qui dư!". Nhân đi qua đất cũ của thánh hiền, nên mới nảy ra tứ "soi gương", "đọc sách". Và vì đất cũ của thánh hiền, nên dù thánh hiền không còn thấy, mà dư phong vẫn còn nơi tiếng đàn, tiếng đọc sách.

27/7/2014

Đỗ Đình Tuân