Thế nào là bài thơ hay-Bài thơ Đường hay

 

  Như mọi người đã biết, văn là người. Bởi vì văn phản ánh những thuộc tính riêng biệt của người viết. Người viết hời hợt thì văn chương cũng hời hợt, người cầu kỳ thì văn chương cũng cầu kỳ. Người giàu lòng nhân ái bao dung thì thơ văn cũng thể hiện tính nhân văn lòng nhân ái bao dung. Người luôn chất chứa trong lòng tỵ
hiềm, đố kỵ thì tính nhỏ nhen, lòng tỵ hiềm, đố kỵ ấy cũng thể hiện rõ trong từng câu văn, trong từng bài thơ của họ. Đấy là sự khác biệt giữa những bài thơ và giữa những người viết. Mỗi tác phẩm thơ giống như gương mặt, tính cách của mỗi con người trên cõi đời này, chẳng ai giống ai. Chính sự chẳng ai giống ai này là bí ẩn của thơ. Viết về những bí ẩn và khác biệt này, nhà thơ vĩ đại Gam Za Tốp đã viết:
Đừng vắt kiệt mọi điều làm ví dụ
Vắt khô xác ra đâu có ý nghĩa gì
Không phải cứ ai mù
đều trở thành Hôme bất tử
Không phải cứ ai điếc
đều trở thành Bêtôven thiên tài
Không phải cứ ai thọt chân
đều trở thành Khatgi Murat
Không phải cứ mọc lông chim thật dài, thật rậm
Là ngày mai anh đã hóa đại bàng
                                 (Bài dịch của Bằng Việt)
   Vì vậy mà mỗi tác phẩm thơ ra đời là kết quả của sự nỗ lực cao nhất, nhiều khi đến kiệt cùng của nhà thơ. Tuy nhiên, thơ cũng có thơ hay và thơ chưa hay. Vậy,thế nào là một bài thơ hay - Một bài thơ Đường hay? Theo tôi được biết, một bài thơ hay là một bài thơ có tính khái quát cao, giầu biểu tượng, phản ảnh đa chiều và sâu sắc. Nhiều bài thể hiện sự tài hoa và toả sáng, được nhiều người lưu nhớ, yêu mến. Đó là những bài thơ đã có phong cách khu biệt, như Kim Thánh Thán đã đánh giá: "Chỉ một câu đủ để bước một mình trong một thời, chiếm ngự cả ngàn năm..."
                                                                                            (còn nữa)

TAN