Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 99

                                          Vua Nghiêu

Bài 99

Đế Nghiêu miếu

帝堯廟	Đế Nghiêu miếu
太虛一點大觀之，	Thái hư nhất điểm đại quan chi,
天地無功萬物資。	Thiên địa vô công 1 vạn vật ti (tư).
在日茅茨猶不剪，	Tại nhật mao tì do bất tiễn,
後身香火更何為。	Hậu thân hương hoả cánh hà vi.
一中心法開群帝，	Nhất trung tâm pháp khai quần đế,
千古崇祠對九疑。	Thiên cổ sùng từ đối Cửu Nghi 2.
曾向許由讓天下，	Tằng hướng Hứa Do 3 nhượng thiên hạ,
聖人名實有誰知。	Thánh nhân danh thực 4 hữu thuỳ tri.

Dịch nghĩa: Miếu Đế Nghiêu

Một điểm trong thái hư xem ra rất lớn
Trời đất vô công, muôn vật được nhờ
Lúc sống, ở nhà lợp cỏ tranh còn không cắt
Chết rồi hương khói để làm chi ?
Tâm pháp "giữ đạo trung" mở lối cho các vua chúa đời sau
Ngôi đền cao nghìn thuở đối mặt núi Cửu Nghi
Từng muốn nhường thiên hạ cho Hứa Do
Danh và Thực của bậc thánh nhân có ai biết

Dịch thơ: Miếu Đế Nghiêu

Thái hư một điểm đã là to
Trời đất vô công vạn vật nhờ
Lúc sống nhà tranh còn dột nát
Chết rồi hương khói lại thơm tho
Một lòng tâm pháp khai muôn đế
Nghìn thuở Cửu Nghi trước miếu thờ
Thiên hạ muốn nhường trao họ Hứa
Thánh nhân ai đã hiểu lòng cho ?

                        
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)

Chú thích:

*Đế Nghiêu: Vị vua thời cổ. Sau truyền ngôi cho vua Thuấn 舜.

1. Các vua thánh theo lẽ vô vi mà muôn dân được nhờ: "Nghiêu Thuấn vô vi nhi trị" 堯舜無為而治.

2. Núi thuộc tỉnh Hồ Nam

3. Tự Vũ Trọng 武仲, ẩn ở Kì Sơn 箕山. Vua Nghiêu 堯 đem nhường thiên hạ mà không nhận.

4. Hứa Do nói với vua Nghiêu: "Ông làm vua, thiên hạ đã bình trị rồi. Bây giờ bảo tôi thay thế thì tôi vì danh à ? Danh chỉ là khách, Thực mới là chủ."

26/7/2014

Đỗ Đình Tuân