Cũng
đã lâu lâu rồi. Bây giờ thì tôi cũng không còn nhớ là vào năm tháng nào nữa.
Lần ấy, tôi có đến thăm một thày giáo dạy văn. Tôi thấy nhà thày có treo
một bài thơ chữ nhẫn, viết trên một tờ giấy tờ rô ki khổ lớn. Bài thơ được viết nắn nót bằng mực tầu. Nguyên
văn gồm bốn câu thơ lục bát :
Có khi Nhẫn
để yêu thương
Có khi Nhẫn để liệu đường lo toan
Có khi Nhẫn để vẹn toàn
Có khi Nhẫn để chớ tàn hại nhau
Có khi Nhẫn để liệu đường lo toan
Có khi Nhẫn để vẹn toàn
Có khi Nhẫn để chớ tàn hại nhau
Tử An Trần Lê Nhân
Và
thày còn giải thích đây là bài thơ do ông Trần Lê Nhân viết nhân một dịp mừng
thọ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tôi đứng coi lầm nhẩm đọc và thấy khá tâm đắc.
Bởi mỗi câu thơ lại giải thích một mặt ý nghĩa của chữ “nhẫn”. Câu thứ nhất “nhẫn để yêu thương” thì “nhẫn” có nghĩa
là “nhường nhịn bao dung”. Ở khía cạnh này “nhẫn” là biểu hiện của lòng yêu
thương. Câu thứ hai “nhẫn để liệu đường
lo toan” thì “nhẫn” lại là “sự kín đáo sâu sắc của mưu cơ”. Nói cụ thể hơn
là phải biết dấu mình để tạo thời cơ và đợi thời cơ. Câu thư ba “nhẫn để vẹn toàn” thì tôi hiểu cả ở hai
khía cạnh “bảo toàn lực lượng của quân ta” và “bảo toàn sự tồn tại của cá nhân
mình”. Và câu thứ tư “nhẫn để chớ tàn hại
nhau”, tôi hiểu là giữ gìn đoàn kết nội bộ, không để xẩy ra bạo lực trong
cuộc tranh giành quyền lực giữa các phe phái. Nhưng bao trùm lên nhất, cốt lõi
nhất của chữ “nhẫn” vẫn là “nhường nhịn,
bao dung và khôn khéo”. Lúc ấy tôi nghĩ là cụ Trần Lê Nhân đã căn cứ vào
cuộc đời của Đại Tướng để đúc rút ra mấy câu thơ rất súc tích này.
Mấy
ngày nay, nhân sự kiện Đại Tướng qua đời, có rất nhiều luồng thông tin bình
luận về cuộc đời Đại Tướng. Đối với một nhân vật lỗi lạc như Đại Tướng thì lịch sử còn phải bàn
luận dài dài. Dù sao thì tình cảm của nhân dân vẫn là phần thưởng cao quý nhất
và cũng là sự đánh giá công bằng nhất.
9/10/2013
Đỗ Đình Tuân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét