Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 75

Bài 75

Cựu Hứa Đô

舊許都	Cựu Hứa Đô
許州城漢帝都	Hứa Châu thành, Hán đế đô
曹氏于此栘漢圖	Tào thị 1 ư thử di Hán đồ
受禪臺基已不見	Thụ thiện đài 2 cơ dĩ bất kiến
風雨夜夜猶號呼	Phong vũ dạ dạ do hào hô
自古得國當以正	Tự cổ đắc quốc đương dĩ chính
奈何侮寡而欺孤	Nại hà vụ quả 3 nhi khi cô 4!
魏受漢禪晉受魏	Ngụy thụ Hán thiện, Tấn thụ Nguỵ 5
前後所出如一途	Tiền hậu sở xuất như nhất đồ
魏亡晉續更朝代	Ngụy vong Tấn tục canh triều đại
自此迄今幾千載	Tự thử hất kim kỷ thiên tải
其中興廢知幾人	Kỳ trung hưng phế tri kỷ nhân
峨峨城堞何曾改	Nga nga thành điệp hà tằng cải
城外青山似舊時	Thành ngoại, thanh sơn tự cựu thì
奸雄篡竊人何在	Gian hùng soán thiết nhân hà tại ?
漢人宗廟已無蹤	Hán nhân tông miếu dĩ vô tung
魏人圓陵亦頹敗	Ngụy nhân viên lăng diệc đồi bại
蕩蕩城中一片土	Đãng đãng thành trung nhất phiến thổ
亭午巿人趨賣買	Đình ngọ thị nhân xu mại mãi
惟有建安二十五年事	Duy hữu Kiến An 6 nhị thập ngũ niên sự
人口成碑終不壞	Nhân khẩu thành bi chung bất hoại
遠來使我多沉吟	Viễn lai sử ngã đa trầm ngâm
遺臭留芳皆古今	Di xú lưu phương giai cổ câm (kim)
突兀名城當大道	Đột ngột danh thành đương đại đạo
巨奸到此應寒心	Cự gian đáo thủ ưng hàn tâm

Dịch thơ: Hứa Đô cũ

Thành Hứa Châu kinh đô nhà Hán

Họ Tào xưa mưu soán nơi đây

Đài nhương ngôi đến hôm nay

Đêm đêm mưa gió vẫn hay thét gào

Đạo lập quốc phải theo chính pháp

Cớ sao còn hà hiếp vợ con

Soán người người lại soán luôn

Trước sau mà giống như khuôn một đường

Ngụy tàn Tấn tiếp luôn triều đại

Đến bây giờ đã trải nghìn đông

Mới hay hưng thịnh suy vong

Núi cao thành vững ngăn không  được nào

Như xưa núi vẫn xanh mầu

Gian hùng tranh đoạt giành nhau ai còn

Tông miếu Hán đã mòn dấu cũ

Lặng mộ Tào cũng đã tiêu tan

Mấp mô một  khoảnh hoang tàn

Sớm trưa người họp lo làm bán mua

Kiến An năm cũ chuyện xưa

Truyền lời còn mãi bây giờ thành bia

Từ xa ta đến nghĩ suy

Mới hay xấu tốt vẫn ghi muôn đời

Thành xưa vẫn cạnh nơi đường xá

Kẻ gian hùng qua đó lạnh lưng.

                         Đỗ Đình Tuân

                           (dịch thơ)

Chú thích

 * Hứa Đô: Ðất nước Hứa thời xưa, nay ở phía Ðông huyện Hứa Xương 許昌, tỉnh Hà Nam 河南. Năm Kiến An 建安 nguyên niên (196) Tào Tháo 曹操 dời đô nhà Hán từ Lạc Dương 洛陽 đến đó nên gọi là Hứa Ðô.

1. Tào Tháo đem vua về Hứa Đô. Sau con của Tào Tháo là Tào Phi bắt vua phải nhường ngôi tại đó.

2. Đài nhường ngôi

3. Chỉ vợ và con của Linh Đế

4. Chỉ vợ và con của Linh Đế

5. Tào Phi 曹丕 (187-226) bắt Hiến Ðế, con của Linh Ðế, nhường ngôi cho mình, đổi quốc hiệu là Ngụy. Sau đó, họ Tư Mã Viêm 司馬炎 lại bắt vua Ngụy nhường ngôi, lập nên nhà Tấn 晉.

6. Năm thứ 25 (220, Tây lịch) thời Kiến An 建安, Tào Phi 曹丕 ép Hiến Ðế 獻帝 nhường ngôi.

19/7/2014

Đỗ Đình Tuân