RƯỢU TRONG THƠ ĐƯỜNG 57

NGUYÊN KẾT

元結

Nguyên Kết (719-772), tự Thứ Sơn, người Lỗ Sơn (nay thuộc Hà Nam). Tiến sĩ năm Thiên Bảo 12 (753). Từng tham gia đánh Sử Tư Minh, lập chiến công, sau làm các chức thứ sử Đạo Châu…Chủ trương nhân chính, am hiểu dân tình, làm việc thiết thực, tương đối có tiếng về chính sự.

Thơ ông phản ánh nỗi thống khổ của nhân dân, thiết thực chân chất, không câu nệ niêm luật, có ý nghĩa xã hội tương đối mạnh. Ông có Khiếp trung tập. Trong Toàn Đường thi có 2 quyển thơ ông.

石魚湖上醉歌

      元結

石魚湖似洞庭

夏水欲滿君山青

山爲樽水爲沼

酒徒歷歷坐洲島

長風連日作大浪

不能廢人運酒舫

我持長瓢坐巴丘

酌飲四座以散愁

Thạch ngư hồ thượng túy ca

Thạch Ngư hồ tự Động Đình

Hạ thủy dục mãn Quân Sơn thanh

Sơn vi tôn thủy vi chiểu

Tửu đồ lịch lịch tọa châu đảo

Trường phong liên nhật tác đại lãng

Bất năng phế nhân vận tửu phảng

Ngã trì trường biều tọa Ba Khâu

Chước ẩm tứ tọa dĩ tán sầu.

Dịch nghĩa:

Say hát trên hồ Thạch Ngư

Hồ Thạch Ngư (cá đá) ¹ giống như Động Đình

Nước Hạ Thủy ² sắp đầy núi Quân Sơn ³ xanh xanh

Núi là chén rượu, nước là ao rượu

Tửu đồ ngồi lần lượt trên cồn nổi giữa hồ

Gió lớn cả ngày gây sóng to

Cũng không thể ngăn thuyền vận chuyển rượu

Ta cầm bầu rượu dài ngồi tại Ba Khâu ⁴

Rót mới bốn bên uống để tiêu sầu.

Dịch thơ :

Thạch Ngư cũng giống Động Đình

Quân Sơn xanh, Hạ Thủy dềnh nhấp nhô

Núi là chén, rượu nước hồ

Ngồi trên gò đảo tửu đồ bốn bên

Suốt ngày gió sóng liên miên

Mà nào có cản được thuyền rượu đâu

Ta ngồi trên núi cầm bầu

Rót mời tứ phía tiêu sầu cùng say.

                          Đỗ Đình Tuân

1. Hồ Thạc Ngư : phía đông huyện Đạo, tỉnh Hồ Nam ngày nay, do trong hồ có nhưng hòn đá to hình con cá nên có tên như vậy.
2. Sông Hạ Thủy : con sông ở phía đông nam Giang Lăng, Hồ Bắc ngày nay. Cũng có thể hiểu là nước mùa hè cho thi vị.
3. núi Quân Sơn : còn có tên là núi Tương Sơn, ở trong hồ Động Đình, tương truyền phi tử của vua Thuấn là Tương Quân từng chơi ở đây.
4. Ba Khâu : tức là Ba Lăng, ngọn núi bên hồ Động Đình.

10/11/2015

Đỗ Đình Tuân