RƯỢU TRONG THƠ ĐƯỜNG 66

九日齊山登高

        杜牧

江涵秋影雁初飛

與客攜壺上翠微

塵世難逢開口笑

菊花须揷滿頭歸

但相酩酊酬偕節

不用登臨恨落暉

古往今來只如此

牛山何必獨沾衣

Cửu nhật tề sơn đăng cao

                       Đỗ Mục

Giang hàm thu ảnh nhạn sơ phi

Dữ khách huề hồ thướng thúy vi

Trần thế nan phùng khai khẩu tiếu

Cúc hoa tu sáp mãn đầu quy

Đãn tương mính đính thù giai tiết

Bất dụng đăng lâm hận lạc huy

Cổ vãng kim lai chỉ như thử

Ngưu sơn hà tất độc triêm y.

Dịch nghĩa:

Ngày mồng chín lên núi Tề Sơn ¹

Sông mang mầu thu nhạn bắt đầu bay đi

Ta cùng khách mang bầu rượu lên núi xanh

Ở đời khó gặp lúc mở miệng cười

Hoa cúc nên dắt đầy đầu lúc trở về

Hãy say ngất ngưởng để đáp lại thời tiết đẹp

Cần gì lên cao để hận chiều tà

Xưa qua nay đến chỉ như vậy mà thôi

Hà tất phải một mình rơi lệ trên núi Ngưu Sơn ²

Dịch thơ:

Sông mang thu ảnh nhạn bay

Khách cùng ta vác bầu cay lên đồi

Thế gian khó mở miệng cười

Chiều về hoa cúc ta cài đầu ta

Say cùng trời đất bao la

Lên cao ôm hận chiều tà làm chi

Lẽ đời nay đến xưa đi

Ngưu Sơn khóc lóc làm gì hỡi ai ?

Đỗ Đình Tuân

1. Tề Sơn: ngọn núi ở phía đông nam thành Trì Châu
2. Ngưu Sơn: theo Hàn thi ngoại truyện, thời Xuân Thu, Tề Cảnh Công lên núi Ngưu Sơn chơi, trông vời về nước Tề ở phía bắc. Ông nói nước này mới tươi đẹp làm sao! Giá như từ trước người ta có thể không chết thì ta sẽ bỏ đây để đi đến đâu nhỉ! Nói rồi vô cùng xót xa rơi lệ.

14/11/2015

Đỗ Đình Tuân