RƯỢU TRONG THƠ ĐƯỜNG 70

LIỄU TÔNG NGUYÊN

柳宗元

Liễu Tông Nguyên (773-819), tự Tử Hậu, người hà Đông (nay là Vĩnh Tế, Sơn Tây), người đời gọi là Liễu Hà Đông hay Liễu Liễu Châu. Tiến sĩ năm Trình Nguyên 9 (793), làm quan đến viên ngoại lang Bộ Lễ, tham gia vào cuộc cách tân của Vương Thúc Văn. Hiến Tông lên ngôi, cuộc cách tân thất bại, bị biếm làm thứ sử Thiệu Châu, rồi tư mã Vĩnh Châu, thứ sử Liễu Châu. Mất tại Liễu Châu.

Cùng với Hàn Dũ đề xướng phong trào cổ văn, cùng được liệt vào “Tám đại gia Đường Tống”, có cống hiến trác việt cho sự phát triển của tản văn. Thơ ông cấu tứ tinh diệu, ý cảnh cao nhã, phong cách thanh tân chất phác. Có Liễu Hà Đông tập. Toàn Đường thi có 4 quyển thơ ông.

半醉

  柳宗元

水向東流更不回

紅顏白髮遞相催

壯心竟逐高歌盡

往事空宬半醉來

雲護雁霜籠淡月

雨憐鶯曉落殘梅

西樓悵望芳菲節

處處斜陽草以台

Bán túy

         Liễu Tông Nguyên

Thủy hướng đông lưu cánh bất hồi

Hồng nhan bạch phát đệ tương thôi

Tráng tâm cánh trục cao ca tận

Vãng sự không thành bán túy lai

Vân hộ nhạn sương lung đạm nguyêt

Vũ liên oanh hiểu lạc tàn mai

Tây lâu trướng vọng phương phi tiết

Xứ xứ tà dương thảo tự đài.

Dịch nghĩa: Ngà ngà say

Nước chảy về đông không quay trở lại

Mặt hồng (tuổi trẻ) tóc trắng (tuổi già) dồn đuổi nhau

Tráng  chí cạn dần theo khúc hát cao

Chuyện cũ cứ trở về vào lúc ngà ngà say

Mây che sương cho nhạn nhưng lại che khuất ánh trăng nhạt

Mưa làm đẹp long chim oanh sáng nhưng lại làm rụng hoa mai

Ở lầu tây ngậm ngùi  ngắm hoa cỏ thơm

Khắp nơi là ánh tà dương cỏ như rêu.

Dịch thơ:

Không về nước chảy ra đông

Lần lừa tóc trắng mặt hồng đuổi nhau

Chí mòn theo khúc hát cao

Chuyện xưa hay nhớ khi vào dở say

Che nhạn ám trăng là mây

Mưa thương oanh sớm làm rầy hoa mai

Lầu tây hoa cỏ thơm mùi

Ngắm hoa cỏ lúc chiều rơi lòng buồn.

                             Đỗ Đình Tuân

14/11/2015

Đỗ Đình Tuân