RƯỢU TRONG THƠ ĐƯỜNG 71

MẠNH HẠO NHIÊN

孟浩然

Mạnh Hạo nhiên (689-740), người Tương Dương (Tương Phàn, Hồ Bắc ngày nay). Lúc trẻ ấn cư ở núi Lộc Môn. Thời Khai Nguyên du ngoạn Trường An, thi tiến sĩ không đỗ, bèn chu du vùng Giang Hoài, Ngô Việt, Tương Cám, rồi quay về Tương Dương, suốt đời không làm quan. Phần lớn cuộc đời ông sống ở Tương Dương.

Phong cách thơ ông thanh đạm, thường phản ánh đời sống của ngưới ẩn dật và miêu tả thiên nhiên. Ông sở trường về ngũ ngôn luật thi. Thi nhân đời Đường ngoài Lý Bạch phải kể đến Vương Duy, Mạnh Hạo Nhiên. Đó là do hai ông đã có những thành tựu đặc sắc về miêu tả sơn thủy, điền viên. Ông có Mạnh Hạo Nhiên tập. Trong Toàn Đường thi có 2 quyển thơ ông.

宴梅道士山防

   孟浩然

林卧愁春盡

搴帷覽物华

忽逢青鳥使

邀入赤松家

金灶初開火

仙桃正發花

童顏若可駐

何惜醉流霞

Yến Mai đạo sĩ sơn phòng

            Mạnh Hạo Nhiên

Lâm ngọa sầu xuân tận

Khiên duy lãm vật hoa

Hốt phung thanh điểu sứ

Yêu nhập xích tùng gia

Kim táo sơ khai hỏa

Tiên đào chính phát hoa

Đồng nhan nhược khả trú

Hà tích túy Lưu Hà.

Dịch nghĩa:

Dự tiệc tại sơn phòng của đạo sĩ Mai

Nằm trong chốn sơn lâm buồn vì ngày xuân sắp hết

Vén mành cửa sổ nhìn cảnh sắc rực rơ bên ngoài

Bỗng có vị sứ của tiên nhân ¹ tới

Mời ta vào nhà của Xích Tùng ²

Bếp vàng ³  vừa nhóm lửa

Đào tiên ⁴ đang đúng lúc nở hoa

Nếu giữ mãi được vẻ mặt trẻ thơ

Thì ta chẳng tiếc suốt ngày say với rượu Lưu Hà ⁵

Dịch thơ:

Nằm nhà buồn tiết xuân tàn

Vén mành nhìn cảnh huy hoàng ngoài xa

Bỗng đâu có sứ tiên ra

Rước mời đến dự tiệc hoa sơn phòng

Bếp vàng vừa nhóm lửa xong

Đào tiên đúng lúc cũng bừng nở hoa

Giá như trẻ  mãi không già

Suốt ngày chẳng tiếc Lưu Hà nhắp say.

 

                                 Đỗ Đình Tuân

1. Thanh điểu sứ: sứ giả của tiên nhân. Ở đây chỉ người đạo sĩ Mai cử đến mời Mạnh Hạo Nhiên.
2. Xích Tùng gia: nhà của Xích Tùng tử, ở đây chỉ đạo sĩ Mai
3. Kim táo (lò vàng): chỉ lò luyện đan của Đạo gia
4. Tiên đào (đào tiên)chỉ cây đào bên ngoài nhà
5. Lưu Hà: tên loại rượu tiên. Sách Bão Phác tử của Cát Hồng ghi: “Hạng Man Tư vào núi học tiên, mười năm không trở về. Người nhà hỏi lý do, ông ta nói: Có tiên nhân một chén Lưu Hà, uống vào không cảm thấy đói khát nữa”

16/11/2015

Đỗ Đình Tuân