Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 53

Bài 53

Tương Đàm điếu Tam Lư đại phu kỳ 1

湘潭弔三閭大夫其一	Tương Đàm điếu Tam Lư đại phu kỳ 1
好修人去二千載，	Hiếu tu nhân 1 khứ nhị thiên tải,
此地猶聞蘭芷香。	Thử địa do văn lan chỉ 2 hương.
宗國三年悲放逐，	Tông quốc tam niên bi phóng trục,
楚詞萬古擅文章。	Sở từ 3 vạn cổ thiện văn chương.
魚龍江上無殘骨，	Ngư long giang thượng vô tàn cốt,
杜蒻洲邊有眾芳。	Đỗ nhược 4 châu biên hữu chúng  phương.
極目傷心何處是，	Cực mục thương tâm hà xứ thị,
秋風落木過沅湘。	Thu phong lạc mộc quá Nguyên Tương 5.

Dịch nghĩa: Qua Tương Đàm viếng Tam lư đại phu (kỳ I)

Người hiếu tu sống cách hai nghìn năm,
Ngày nay đất này còn thơm mùi hoa chỉ, hoa lan.
Xa quê ba năm buồn phiền vì bị tống xuất,
Nghìn đời sau thơ của ông vẫn hay nhất.
Rồng cá đầy sông cốt tìm chẳng thấy,
Bên bờ Đỗ nhược có giống cỏ thơm.
Nhướng mắt đau lòng không biết là đâu,
Gió thu lá rụng khi qua vùng Nguyên, Tương.

Dịch thơ: Qua Tương Đàm viếng Tam lư đại phu (kỳ I)

Người đi đã cách nghìn năm

Đất này lan chỉ còn đằm mùi hương

Ba năm xa nước đã buồn

Nghìn sau thơ của ông còn cực hay

Xương không thấy, cá rồng đầy

Ven bờ đỗ nhược thơm bay khắp đồng

Ngước trông càng thấy đau lòng

Gió thu lá rụng qua vùng Nguyên, Tương.

                                      Đỗ Đình Tuân

                                         (dịch thơ)

Chú thích

*. Tương Đàm (Trường Sa): tên một huyện tỉnh Hồ Nam. Tam lư đại phu: là chức tước của Khuất Nguyên người nước Sở đời Chiến Quốc. Khuất Nguyên là người tài giỏi lúc đầu được vua Sở tin dùng và thực thi chủ trương chính trị do ông đề xướng, nhưng sau vì lới gièm pha của nịnh thần ông bị đầy đi Giang Nam. Ngày mồng 5 tháng 5 ông trẫm mình ở Mịch La.

1. Người thích sửa sang đức tính tốt.

2. Thơ Khuất Nguyên có câu: "Bờ sông Nguyên có hoa chỉ, bờ sông Lễ có hoa lan". Ý muốn nói đến sự cao khiết.

3. Thi ca người nước Sở, chỉ tác phẩm Ly tao của Khuất Nguyên.

4. Ly tao có câu: "Hái hoa đỗ nhược ở bãi thơm". Đỗ nhược là một loài cây giống sen, hoa màu trắng có 6 cánh.

5. Nguyên, Tương là hai con sông thuộc tỉnh Hồ Nam.

12/7/2014

Đỗ Đình Tuân