Dịch thơ Nguyễn Khuyến bài 92

Bài 92

Miễn nông phu

勉農夫	Miễn nông phu
甫田近日莠驕驕	Phủ điền cận nhật dữu kiêu kiêu
端藉農夫力滾藨	Đoan tạ nông phu lực cổn biều
憂屋又添重九雨	Ưu thất hựu thiêm trùng cửu vũ
高低方望十分饒	Cao đê phương vọng thập phân nhiêu
雪花有意蘇民寞	Tuyết hoa hữu ý tô dân mịch
碩鼠何仇食我苗	Thạc thử hà cừu thực ngã miêu
塵世有身宜有役	Trần thế hữu thân nghi hữu dịch
諸君幸勿畏劳焦	Chư quân hạnh vật úy lao tiều

Khuyên người làm ruộng

Đám ruộng lớn gần đây cỏ mọc cao vút

Nhờ có người nông dân ra sức cào cuốc

Lại thêm có trận mưa ngày mồng chín 

                                        tháng chín chan chứa (1)

Nương cao ruộng thấp mới mong mười phân 

                                                 thu hoạch dồi dào

Hoa tuyết đã có ý cứu nạn đói cho dân (2)

Chuột lớn có thù gì mà lại cắn lúa của ta ? (3)

Ở cõi trần có thân thì phải có việc

Mong rằng dù có vất vả các anh cũng chớ nên ngại.

1.     Ca dao có câu: “Mồng chín tháng chín có mưa , Cha con sắm sửa cầy bừa làm ăn”

2.     Hoa tuyết: theo sách Triều dã thiêm tái; Chính nguyệt kiếm tam bạch, diền công tiếu hách hách (Tháng giêng thấy ba lần tuyết trắng ông làm ruộng cười khanh khách), ý nói có tuyết xuống là điềm được mùa.

3.     Chuột lớn: (Thạc thử) thơ Thạc thử ở kinh thi ví con chuột lớn cắn lúa với chính sách tham tàn, thuế khóa nặng.

Đỗ Đình Tuân dịch thơ:

Gần đây ruộng cỏ mọc cao

Nông dân ra sức cuốc cào dọn quang

Ngày chín tháng chín mưa chan

Nương cao ruộng thấp mùa màng được chăng ?

Trời đà có ý cưu mang

Cớ sao chuột lớn lại tàn hại dân

Ở đời có việc có thân

Dẫu rằng vất vả gian truân ngại gì .

5/12/2014

Đỗ Đình Tuân