Dịch thơ Nguyễn Du 47

Bài 46

Sơn trung tức sự

山中即事	Sơn trung tức sự
曡曡層巒石作堆	Điệp điệp tằng loan thạch tác đôi
煙蘿布地密難開	Yên la bố địa mật nan khai
忽逢駭獸樹間出	Hốt phùng hãi thú thụ gian xuất
知有樵夫林下來	Tri hữu tiều phu lâm hạ lai
燒野新痕青草盡	Thiêu hữu tân ngân thanh thảo tận
倚山舊徑白雲催	ỷ sơn cựu kính bạch vân thôi
山靈故絕輕肥路	Sơn linh cố tuyệt khinh phì lộ
遍列危岡與險崖	Biến liệt nguy cương dữ hiểm nhai

Dịch nghĩa: làm ngay trong núi

Những ngọn núi đá nhọn và cao chồng chất hàng hàng lớp lớp.

Khói núi và những đám dây leo bày bố dày đặc khắp mặt đất  việc mở lối đi khó khăn. Chợt gặp con thú sợ hãi từ trong lùm cây chạy ra

Mới hay có người đốn củi từ rừng đi xuống.

Cánh đồng cỏ xanh bị cháy trụi lủi, dấu vết còn mới mẻ.

Lối mòn dựa vào lưng núi mây trắng dồn lại giăng tỏa.

Thần núi cố ý ngăn dứt đường đi những người làm giàu béo tốt

Nên mới bày ra khắp nơi những đồi cao hay những sườn núi nguy hiểm.

Dịch thơ: Làm thơ trong lúc đi săn

Đá nhọn núi cao lớp lớp xa

Khói mù dây rợ tựa thiên la

Thấy con thú sợ vừa lao chạy

Mới biết có người kiếm củi ra

Vách núi lối mòn mây lấp kín

Đồng xanh cỏ héo dấu chưa nhòa

Sơn thần cố ý ngăn người béo

Núi hiểm đèo cao mới thế mà.

                       Đỗ Đình Tuân

                         (dịch thơ)

Chú thích:

(Theo Dương Anh Sơn)

Đây là bài thơ có lẽ được làm ra nhân dịp Nguyễn Du xin tạm nghỉ việc quan hai tháng vào mùa thu Nhâm Thân 1812 để lo việc xây mộ cho Nguyễn Nễ. Và nhân tiện, Tố Như đã vào rừng núi đi săn tìm lại nguồn vui thủa nào.

                

疊疊	điệp điệp:	chồng chất, dày đặc.
層	tằng:	tầng lớp, hàng lối.
巒	loan:	núi cao và nhọn.
堆	đôi:	đắp cao lên, chồng lên nhau.
煙蘿	yên la:	một loại dây leo bò trên mặt đất hoặc cây cối.
布	bố:	vải dệt bằng cây đay hoặc gai, bày ra, phân tán.
密	mật:	che kín, dày đặc, rậm, gần gũi…
痕	ngân:	vết sẹo, dấu vết.
催	thôi:	xô đẩy, dồn lại, thúc dục.
輕肥	khinh phì:	do câu “khinh cừu, phì mã” (áo cừu nhẹ, ngựa béo) chỉ những kẻ giàu sang, ăn ngon mặc đẹp.
岡	cương:	đồi cao, gò núi.
崖	nhai:	vách núi, sườn núi.

6/6/2014

Đỗ Đình Tuân