Dịch thơ Nguyễn Du 49

Bài 48

Pháo đài

炮臺	Pháo đài
南北車書慶大同	Nam bắc xa thư khánh đại đồng
炮臺虚設土城東	Pháo đài hư thiết thổ thành đông
山崩石烈城猶壯	Sơn băng thạch liệt thành do tráng
漢奪秦爭事已空	Hán đoạt Tần tranh sự dĩ không
昨者大虧生物德	Tạc giả đại khuy sinh vật đức
儞來不貴殺人功	Nhĩ lai bất quý sát nhân công
清平時節無爭戰	Thanh bình thì tiết vô tranh chiến
牛犢耰耡正重農	Ngưu độc ưu sừ chính trọng nông

Dịch nghĩa:

Mừng cho phía nam và bắc đã cùng chung một thể chế.

Cái pháo đài giờ bỏ không ở phía đông thành lũy làm bằng đất.

Núi bị sạt lở, đá bị tan nát nhưng thành vẫn còn vững vàng.

Chuyện nhà Tần, nhà Hán tranh đoạt cũng chẳng còn.

Trước đây, cái pháo đài đã làm hại nhiều sinh mạng do thiếu đức hiếu sinh muôn vật.

Giờ đây, có quí gì chuyện giết người để lập công nữa.

Thời buổi thanh bình không còn chiến trận  tranh giành

chính là lúc coi trọng nghề làm nông với con trâu, con nghé, cái dầm, cái bừa.

Dịch thơ: Pháo đài

Mừng thấy non sông đã đại đồng

Pháo đài trơ đó bỏ thành đông

Đá tan núi lở thành còn vững

Hán giật Tần giành việc đã không

Ngày trước giết người do thiếu đức

Bây giờ nằm đó chẳng còn công

Bắc nam đã hết thời chinh chiến

Cày cuốc lại vui khắp ruộng đồng.

                            Đỗ Đình Tuân

                               (dịch thơ)

Chú thích

(Theo Dương Anh Sơn)

                                                                                      

車書	xa thư:	do câu 車同軌，書同文 (xa đồng quỹ, thư đồng văn-Trung Dung) nghĩa là xe cùng một cỡ, sách vở chữ viết cùng một kiểu, chỉ việc đất nước thống nhất và cùng chung một thể chế.
虛設	hư thiết:	bày ra bỏ không dùng đến.
崩	băng:	núi sạt lở.
烈	liệt:	tan nát, xé ra.
壯	tráng:	vững vàng, mạnh mẽ, nhanh nhẹn.
虧	khuy:	giảm bớt, thiếu vắng.
生物德	sinh vật đức:	đức hiếu sinh muôn vật, lòng thương yêu muôn loài.
耰	ưu:	cái dầm xới đất để gieo hạt (ruộng lúa dùng lỗi 耒tức cái cày trâu kéo).
耡	sừ:	cái bừa, bừa ải đất cho đều để gieo hạt.

  

8/6/2014

Đỗ Đình Tuân