Dịch thơ Nguyễn Du 52

Bài 51

Đại tác cửu thú tư quy (II)

代作久戍思歸	Đại tác cửu thú tư quy
千仞橫山一帯河	Thiên nhận Hoành Sơn nhất đái hà
白雲回首隔天涯	Bạch vân hồi thủ cách thiên nha
新秋氣候催寒杵	Tân thu khí hậu thôi hàn chử
故國關山寄夜笳	Cố quốc quan sơn ký dạ già
天地一身忠易孝	Thiên địa nhất thân trung dịch hiếu
風塵萬里國忘家	Phong trần vạn lý quốc vong gia
月中橫笛太無賴	Nguyệt trung hoành địch thái vô lại
半夜江城吹落花	Bán dạ giang thành xuy Lạc Hoa

Dịch nghĩa:Làm thay người lính thú lâu năm mong về (II)

Dãy Hoành Sơn cao ngàn thước và một dải sông.

Quay lại nhìn vầng mây trắng cách xa ở chân trời.

Mùa thu mới về với khí hậu lạnh lẽo như thúc dục việc lấy chày nện vải.

Nơi chốn cửa ải, núi non xa xôi nhớ về quê nhà gửi vào tiếng kèn lá lúc đêm hôm.

Một thân trong trời đất phải lấy chữ trung thay cho tấm lòng hiếu thảo.

Vì nước phải vào chốn gió bụi muôn trùng quên đi chuyện nhà.

Giữa ánh trăng nâng chiếc sáo nằm ngang không mong chờ điều tốt đẹp nào cả.

Nửa đêm nơi thành lũy bên sông thổi khúc sáo “Hoa mai rơi” não nùng.

Dịch thơ: Thay lời người lính thú

Nghìn thước Hoành Sơn một dải sông

Xa xa mây trắng cuối trời cùng

Hơi thu se lạnh rộn chày vải

Kèn lá ải đêm gửi tấc lòng

Một tấm lòng trung thay đạo hiếu

Dấn thân vì nước cách muôn trùng

Đêm trăng cây sáo nằm ngang miệng

Thổi khúc hoa rơi thật não nùng.

                           Đỗ Đình Tuân

                              (dịch thơ)

Chú thích:

               

仞	nhận:	đơn vị đo lường đời nhà Chu (T.H) (tám thước bằng một nhận tương đương 6,8m bây giờ).
杵	chử:	chày nện vải để giặt giũ cho sạch hoặc nện vào đay gai cho tơ ra để dệt vải.
關山	quan sơn:	cửa ải biên giới và núi non. Đây chỉ vùng núi non biên giới cách trở xa xôi.
笳	già:	loại kèn thổi bằng cách lấy lá cuộn lại.
忠孝	trung hiếu:	trung là đạo thờ vua, còn hiếu là đạo thờ cha kính mẹ. Đây là hai mục tiêu hàng đầu của đạo làm người (“Trai thì trung hiếu làm đầu” Lục Vân Tiên-Nguyễn Đình Chiểu) theo qua niệm thời trước.
太	thái:	to lớn, rất lớn, quá cỡ…
無賴	vô lại:	kẻ ác, kẻ không ra gì, kẻ gian dối; không nơi nương nhờ, không có điều tốt đẹp (thái vô lại: không có điều tốt đẹp lớn lao).
落花	Lạc Hoa:	khúc sáo có tên đầy đủ là “Mai hoa lạc” hoặc “Lạc mai hoa” âm điệu buồn bã da diết của những người đi thú hoặc khách đi xa hay thổi.

9/6/014

Đỗ Đình Tuân