Bài 36
謝冰壺相公賜馬
早歲才名泛不羈
驪黄偶幸駿圖披
長途每恨加鞭策
空谷何心受縶維
伯樂廐遍頻赏識
王良範内更驅馳
東風快踏朝天路
希冀深懷答所知
阮飛卿
Phiên âm
Tạ Băng Hồ tướng công tứ mã
Tảo tuế tài danh phiếm bất ky
Ly hoàng ngẫu hạnh tuấn đồ phi
Trường đồ mỗi hận gia tiên sách
Không cốc hà tâm thụ chấp duy
Bá Nhạc cứu biên tần thưởng thức
Vương Lương phạm nội cánh khu trì
Đông phong khoái đạp triều thiên lộ
Hy ký thâm hoài đáp sở tri.
Nguyễn Phi Khanh
Dịch nghĩa
Tạ ơn tướng công Băng Hồ cho ngựa
Thuở trẻ mang tính buông thả như con ngựa hay
nhưng khó kìm giữ (1)
Chẳng cứ ngựa đen ngựa vàng (2) may được
con tuấn mã như trong tranh(3)
Trên đường dài thường giận người ra roi quất
Trong hang trống lòng nào chịu sự ràng buộc(4)
Bên tàu ngựa Bá Nhạc (5) nhiều lần được khen ngợi
Trong khuôn phép Vương Lương (5)
càng gắng sức rong ruổi
Đạp bước nhanh trên đường chầu trời trong gió xuân
Thấm sâu trong lòng sụ mong mỏi đền ơn tri ngộ.
Ghi chú
1.Ngựa hay nhưng khó kìm giữ(ngựa bất ky): người có tài chất không ràng buộc được.
2.Chẳng cứ ngựa đen ngựa vàng (ly hoàng): Sách Liệt tử có kể chuyện xưa có một ông vua sai người đi mua ngựa chạy giỏi, dặn mua ngựa đực và mầu đen. Người được sai mua về một con ngựa cái mầu vàng. Vua giận lắm. người ấy nói: “Mua ngựa chỉ cần mua cho được con ngựa chạy nghìn dặm(thiên lý mã), chứ kể gì giống ngựa mầu ngựa”.
3. Thơ Bạch Cư Dị có câu: “ Mục vương bát tuấn thiên mã câu / Hậu nhân ái chi tả vi đồ” ( Tám con tuấn mã của Mục vương ( nhà Chu) như ngựa nhà trời / Người sau yêu chúng vẽ thành tranh). Về sau có câu: “Theo bản vẽ mà tìm ngựa hay”. Từ đó về sau tích này mang nghĩa rộng là tìm người giỏi trong thiên hạ.
5. Bá Nhạc: tức Tôn Dương, người đời Tần Mục Công, có tài xem tướng ngựa. Hàn Dũ từng nói: “ Bá Nhạc vừa qua đồng Ký Bắc mà đàn ngựa đã bị chọn quang”. Ở đây tác giả muốn nói tới cái nhìn sắc sảo của tướng công Băng Hồ đối với người có tài.
5.Vương Lương: tức Tôn Vô Chinh, người đời Xuân Thu, giỏi điều khiển ngựa. Hai câu cuối bài ý nói: người biết đến tài thì người có tài không những làm hết sức mà còn biết ơn.
Dịch thơ
Tuổi trẻ hàn vi có chút danh
May nhờ người kiếm ngựa trông tranh
Đường dài thường giận ra roi quất
Hang trống thì sao tự buộc mình
Bá Nhạc lừng danh xem tướng giỏi
Vương Lương nổi tiếng khiến phi nhanh
Đông phong gõ vó chầu trời ruổi
Đông phong gõ vó chầu trời ruổi
Tri ngộ ơn sâu một tấm tình.
Đỗ Đình Tuân dịch
Bài 37
和朱翰林未央早朝
高閣纔開夜漏乾
九天宮闕峭輕寒
雲開瑞日乾坤曉
春布皇仁雨露寬
董賈彬彬揚殿陛
夔龍楚楚集朝端
華袍忝綴群公後
願罄涓埃効一官
阮飛卿
Phiên âm
Họa Chu hàn lâm vị ương tảo triều
Cao các tài khai dạ lậu can
Cửu thiên cung khuyết tiễu khinh hàn
Vân khai thụy nhật càn khôn hiểu
Xuân bố hoàng nhân vũ lộ khoan
Đổng - Giả bân bân dương điện bệ
Quỳ - Long sở sở tập triều đoan
Hoa bào thiểm xuyết quần công hậu
Nguyện khánh quyên ai hiệu nhất quan.
Nguyễn Phi Khanh
Dịch nghĩa:
Họa bài thơ vào chầu vua lúc trời
chưa sáng của quan hàn lâm họ Chu
Gác cao đã mở, đồng hồ nước qua đêm đã cạn
Cung khuyết chín tầng khí trời lành lạnh
Mây mở ngày lành bầu trời hửng sáng
Xuân gieo đức vua mưa móc rộng khắp
Họ Đổng họ Giả (1) tài năng được nêu trong điện bệ
Họ Quỳ họ Long (2) uy nghi đầu mối trước triều đình
Tự thẹn mang áo bào đẹp đứng sau các ngài
Nguyện dốc tài mọn làm hết chức vụ của mình.
Ghi chú:
1Đổng-Giả: tức Đổng Trọng Thư, một học giả nổi tiếng thời Hán Vũ Đế và Giả Nghị, một nhà chính trị , nhà văn xuất sắc thời Hán Văn Đế
2. Quỳ-Long: hai vị hiền thần thời vua Thuấn.
Dịch thơ:
1.
Gác tía đồng hồ giọt cạn dòng
Khí đà lành lạnh thấu hoàng cung
Đất trời mây rạng mừng ngày tốt
Mưa móc xuân về tưới thánh cung
Dưới điện dập dìu tài Đổng - Giả
Trong triều rực rỡ vẻ Quỳ - Long
Thẹn mình cùng dự hàng trâm hốt
Nguyện gắng công lao khỏi phụ lòng.
Đào Phương Bình dịch
2.
Đồng hồ cạn nước báo qua đêm
Cung khuyết chín tầng mở khóa then
Ngày đẹp mây lành trời đất sáng
Xuân hòa vua đức móc mưa êm
Ngời ngời Đổng Giả nêu trên điện
Rạng rỡ Quỳ Long đứng dưới thềm
Tự thẹn áo xiêm cùng các vị
Sau hàng nhưng nguyện gắng công thêm.
Đỗ Đình Tuân dịch
9/4/2012
Đỗ Đình Tuân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét