HỒI ỨC THÁNG TƯ: MÀN PHÁO HOA ĐẸP NHẤT TRONG ĐỜI

Bắn pháo hoa vào dịp trọng đại như Tết Nguyên đán, lễ mừng quốc khánh hay lễ mừng chiến thắng đã trở thành thông lệ và khá quen thuộc với người dân cả nước. Tuy nhiên, cách đây hơn 30 năm, những ai có mặt tại Thành phố Hồ Chí Minh tối 30 tháng tư năm 1975, chắc sẽ không quên, tại khu vực bến cảng Sài Gòn đã có một màn pháo hoa mừng chiến thắng khá đặc biệt. Có một điều thú vị: Tác giả màn pháo hoa ấy chính là cán bộ, chiến sĩ đại đội 4 xe tăng của lữ đoàn 203-những người đã húc cổng, cắm cờ tại Dinh Độc Lập buổi trưa hôm đó.

    14 giờ ngày 30 tháng Tư năm 1975, sau khi tình hình ở Dinh Độc Lập đã trở lại bình thường, đại đội 4 của tôi được giao nhiệm vụ chiếm giữ cảng Sài Gòn và kiểm soát tình hình đi lại trên sông. Ngay sau khi nhận lệnh, đại đội trưởng Bùi Quang Thận lập tức tập hợp đội hình, phổ biến nhiệm vụ tổ chức cho đại đội tăng cơ động về phía cảng.

    Lúc này quảng trường trước cửa Dinh Độc Lập và các con đường xung quanh đều đông nghẹt người. Có thể nói gần như tất cả nam, phụ, lão, ấu của thành phố đã đổ về đây để chứng kiến giờ phút trọng đại của dân tộc. Từ trong sân dinh đi ra, xe của chúng tôi phải bò từng tí một vì bà con cứ xúm xít xung quanh vẫy chào, chụp ảnh, tặng hoa. Phải mất một lúc lâu chúng tôi mới qua khỏi đám đông và nhanh chóng tăng tốc độ.

Chừng hai mươi phút sau, chúng tôi đã đến con đường trước cổng cảng (tôi cũng không nhớ tên đường đó là gì). Một khung cảnh cực kỳ hỗn loạn diễn ra trước mắt: hai cánh cổng ra vào cảng mở toang, hàng đoàn người đang ùn ùn khuân hàng từ cảng ra ngoài. Người thì súc vải, người thì thùng rượu, người thì tay xách nách mang đủ các thứ lỉnh kỉnh… Họ đang hôi của! Mấy chiến sĩ bộ binh ngồi trên xe giương súng AK lên trời bắn chỉ thiên nhưng hình như không có tác dụng gì. Mọi người chỉ có vẻ vội vã hơn mà thôi. Xe chúng tôi vẫn nhích chậm chạp vì quá đông người. Mãi một lúc sau xe đầu tiên mới vào được cổng cảng và nổ một phát pháo lên trời. Tiếng trọng pháo nổ giữa thành phố nghe thật khủng khiếp và ngay lập tức có tác dụng. Tất cả mọi người xung quanh vội vã nằm ẹp xuống đất và tản đi. Cảng bỗng vắng tanh.

    Ngay sau khi vào cảng, chúng tôi cho xe tiến sát ra mép cầu cảng. Những khẩu pháo 100mm hướng xuống mặt sông đầy uy lực. Trên cầu cảng rải rác còn vài chiếc xe du lịch đổ ngổn ngang. Chắc là của những người giàu hay quan chức di tản bỏ lại. Dưới sông chỉ có một tàu vận tải loại nhỏ đang neo tại cầu tàu. Chúng tôi yêu cầu những người còn đang ở trong cảng ra ngoài hết rồi đóng cổng lại. Chỉ mất khoảng mười phút, đại đội tôi đã hoàn toàn làm chủ cảng Sài Gòn.

    Ít phút sau, hai chiếc tàu kiểu sà lan tự hành chạy từ phía hạ lưu lên. Chúng tôi vẫy nhẹ tay, hai chiếc tàu đã lập tức bẻ lái cặp sát vào cầu cảng. Những người chủ tàu lên bờ trình báo: “Tàu của họ là tàu dân sự nhưng bị chính quyền ngụy trưng dụng đi phục vụ chuyển quân. Tuy nhiên, trưa nay lính tráng đã bỏ chạy hết nên bây giờ họ đang trên đường về nhà”. Khi hỏi: “Tại sao trên tàu nhiều súng như vậy?” họ cho biết: “Lính Việt Nam cộng hòa khi tan rã đã bỏ lại tất cả súng ống, đạn dược và cả quần áo nữa”.

    Sau khi kiểm tra các loại giấy tờ thấy đúng như họ nói, chúng tôi đồng ý sẽ cho họ về nhà nhưng yêu cầu họ phải đưa tất cả các loại vũ khí dưới tàu lên bờ. Nhìn thấy hai hòm pháo sáng còn nguyên để trong góc ca-bin tôi yêu cầu đưa lên bằng hết.

    Một trong những thứ mà tôi quan tâm nhất lúc này là pháo sáng Mỹ. Những quả pháo sáng có vỏ là một ống nhôm gần bằng cổ chân, một đầu là hạt nổ, một đầu là nắp đậy được dán kín bởi băng keo. Với kết cấu như vậy dù có ngâm nước cả tháng nó vẫn không hề gì. Khi sử dụng chỉ việc bóc băng keo ra, lồng cái nắp vào đáy ống và dập mạnh xuống đất. Thế là một quả pháo sáng sẽ vọt lên. Nhờ có dù nên pháo sáng sẽ lơ lửng trên không chừng vài ba phút, soi tỏ một diện tích khá rộng. Hôm trước, khi tiến đánh Ngã ba Thái Lan dưới Long Thành bắt được một chiếc M113 còn nguyên vẹn, tôi cũng đã thu giữ một hòm pháo sáng đưa sang xe mình. Cũng chẳng có ý định rõ rệt dùng để làm gì mà chỉ là cái ý thích “nghịch ngợm” của một chàng trai mười chín, đôi mươi mà thôi. Tôi đã là “thủ kho” pháo sáng. Lúc này thì tôi có trong tay những ba hòm.

    Đợi một lúc nữa không có tàu nào qua lại, anh Thận phân công lái xe tăng ở lại cảnh giới, còn lại đi nấu cơm và thu dọn khu vực kho. Cả một dãy mười cái kho rộng mênh mông cửa mở toang. Hàng hóa đã bị những người hôi của khuân đi khá nhiều nhưng còn “bát ngát”. Thôi thì đủ thứ thượng vàng, hạ cám, có những kiện hàng to như cả gian nhà, nhỏ thì cái bát, đôi đũa đều có nhưng có lẽ nhiều nhất là vải vóc. Vì đã được giáo dục rất kỹ về kỷ luật chiến lợi phẩm nên chúng tôi chỉ xin phép nhặt mỗi xe mấy thứ lặt vặt, một ít đồ ăn uống và ít vải để lau xe. Thấy đống rượu và mực khô xếp cao chất ngất, mấy anh lớn tuổi xin phép khuân vài thùng về xe. Sau mấy ngày toàn lương khô, nước lã, bữa cơm đầu tiên ngày chiến thắng có đồ hộp Mỹ, lại được ăn bằng bát sứ và đũa son trên cầu tàu lộng gió. Bữa ăn thật ngon lành. Tôi bỗng se sắt nhớ anh em mới đây thôi còn chia bánh lương khô bên suối nay đang nằm lại bìa rừng.

    Cơm nước xong, chúng tôi kéo nhau ra sát mép cầu cảng ngồi. Ở đó có một đống gỗ súc vứt ngổn ngang. Gần hai chục anh em kẻ đứng, người ngồi trên súc gỗ điểm lại tên những người ngã xuống suốt chặng đường từ ngoài Bắc vào tới đây, nhắc chuyện quê hương và nhớ những người thân ở quê đang ngóng đợi. Ai cũng nghĩ chỉ ít ngày nữa là mình sẽ được về quê.

    Chiều ngày hoà bình đầu tiên trên bến cảng thật bình yên. Mặt sông, những dề lục bình trôi lững lờ. Gió thổi mát rượi xua tan hết những mệt nhọc của hơn một tháng trời ròng rã chiến đấu từ Huế vào đến Sài Gòn. Hai anh trung đội trưởng Trị và Tráng thì thầm gì đó với đại đội trưởng Thận rồi chạy ù đi, chúng tôi chỉ thấy đại đội trưởng gật đầu và tủm tỉm cười.

    Một lúc sau đã thấy hai anh khệ nệ đem về hai chai rượu Na-pô-lê-ông và mấy con mực nướng (đã xin phép). Lần đầu tiên trong đời tôi thấy những con mực to như vậy-con nào con nấy phải bằng cái quạt nan. Trung đội trưởng Trị mở nút chai rượu rót đầy vào cái bát đưa cho đại đội trưởng. Mùi rượu thơm lan tỏa. Anh Thận nâng cao bát rượu và nói:

- Nào, bây giờ đại đội ta sẽ uống rượu mừng chiến thắng!

    Nói rồi anh ngửa cổ uống một ngụm, bát rượu được chuyển sang cho chính trị viên Toàn, đại đội phó Phượng rồi lần lượt đến chúng tôi. Tôi cũng làm một ngụm to, bị sặc ho khù khụ. Mặc dù vậy chúng tôi đều thấy lâng lâng, không hiểu vì men rượu hay vì niềm vui chiến thắng.

     Chiều xuống dần. Mặt trời đã lặn hẳn. Hoàng hôn Sài Gòn tím thẫm trông thật lạ. Chợt nhớ đến ba hòm pháo sáng ở xe tôi đề xuất:

- “Đại trưởng” ơi! Mình bắn pháo sáng mừng chiến thắng nhé!

Anh Thận tỉnh như sáo:

- Có pháo sáng à?

Tôi đáp:

- Xe em có ba hòm. Tổng cộng là một trăm hai mươi quả.

Đại đội trưởng Thận mừng rỡ:

- Thế thì đem ra đây! Bao nhiêu năm mới có ngày hôm nay, không mừng sao được. Ai nấy háo hức tự cho mình cái quyền được tôn vinh ngày trọng đại này.

Tôi gọi pháo thủ Thọ cùng về xe khuân pháo sáng đến. Ba hòm pháo sáng được khui ra, tôi chia cho mỗi người mấy quả. Anh Thận bảo:

- Tất cả mở nắp ra! Đợi lệnh của tớ mới được đập nhé!

    Lúc này anh như trẻ lại hàng chục tuổi, tôi đã từng phụt pháo sáng, nhưng sao lúc này tim cứ rộn ràng đập. Cả thành phố sẽ hướng về đây.

Đợi mọi người sẵn sàng anh Thận mới hô:

- Hai, ba!

   Gần hai chục cánh tay cùng dập mạnh xuống. Chỉ nghe những tiếng “vút”, “vút” rồi gần hai chục quả pháo sáng nở bừng trên bầu trời tím thẫm. Một góc Sài Gòn bừng sáng, mặt nước sông lung linh phản chiếu lên càng làm cho chùm ánh sáng thêm huyền ảo. Chúng tôi sung sướng ngước nhìn và reo hò đến vỡ họng. Anh Thận giục chuẩn bị rồi hô tiếp. Lại một loạt nữa được bắn lên. Loạt trước chưa tắt hẳn được loạt sau tiếp sức ánh sáng càng rực rỡ. Chợt ai đó lên tiếng:

- Bắn thế này thì nhanh hết lắm! Có lẽ phải bắn từ từ thôi.

    Đại đội trưởng Thận đồng ý:

- Bây giờ ngồi thành vòng tròn. Bắt đầu từ tớ rồi lần lượt từng người nhé. Nào bắt đầu!

    Nói rồi anh dập mạnh tay xuống. Chỉ thấy những tiếng vút, vút nối nhau. Trên bầu trời tím thẫm những quả pháo sáng lần lượt bừng nở, quả này vừa tắt đã có quả khác bắn lên. Cả một góc Sài Gòn bừng sáng, chúng tôi reo hò đến khản cổ. Đó đây một vài quả pháo sáng được bắn lên như phụ họa cùng bữa tiệc pháo sáng của chúng tôi.

    Buổi bắn pháo sáng của đại đội tôi kéo dài đến gần ba mươi phút. Bầu trời khu vực cảng Sài Gòn như ban ngày và ngập trong tiếng reo hò của mấy chục lồng ngực trẻ.

    Cho đến giờ, đã ba mươi mấy năm trôi qua, tôi vẫn không thể nào quên cái vùng ánh sáng lung linh, huyền ảo ấy. Đã từng chứng kiến nhiều cuộc bắn pháo hoa ở nhiều nơi, nhưng với lính đại đội 4 và tôi, đêm pháo sáng mừng Đại thắng trên bến cảng Sài Gòn 30 tháng 4 năm 1975 là đêm pháo hoa đẹp nhất trong đời.

NKG