Lại dịch thơ Nguyễn Khuyến 28

Bài 21

Điệu quyên

Nguyên tác và phiên âm:

吊鵑	Điệu quyên
惆悵冬皇去未歸	Trù trướng đông hoàng khứ vị quy
悲啼夜夜血沾衣	Bi đề dạ dạ huyết triêm y
此心已不問生死	Thử tâm dĩ bất vấn sinh tử
當日何修論是非	Đương nhật hà tu luận thị phi
苦節暗宜鶄卫石	Khổ tiết ám nghi Tinh vệ thạch
青風長對首陽葦	Thanh phong trường đối Thú dương vi
啍声驚起為君泣	Thôn thanh kinh khởi vị quân khấp
墻外紛紛蜂蝶飛	Tường ngoại phân phân phong điệp phi

Dịch nghĩa: Viếng con cuốc

Bùi ngùi về nỗi Đông hoàng đi chưa về ¹
Đêm đêm kêu gào thảm thiết máu chảy đầm áo
Lòng này đã không kể gì đến chuyện sống chết
Thì còn cần gì bàn đến lẽ phải trái lúc bầy giờ ?
Tiết tháo bền bỉ tưởng chừng như viên đá của chim Tinh vệ ²
Phong cách thanh cao sánh mãi với rau vi ở núi Thú Dương ³
Giật mình tỉnh dậy vì ngươi mà khóc nghẹn ngào
Đã thấy ở ngoài tường ong bướm dang bay rối rả

Dịch thơ:

Buồn nhớ Đông hoàng thảm thiết thay

Đêm đêm khóc máu lệ tuôn đầy

Lòng này đâu sá thân sinh tử

Lúc ấy bàn chi sự dở hay

Hòn đá chim Tinh bền chí rắn

Rau vi núi Thú rõ lòng ngay

Giật mình tỉnh giấc vì ai khóc

Ong bướm ngoài tường rối rả bay.

                           Đỗ Đình Tuân

                             (Dịch thơ)

 

Chú thích:

1. Đông hoàng: vua phương Đông, tức là thần của mùa xuân (chúa xuân)
2. Đá của chim Tinh vệ: Con gái Viêm đế, chết đuối ở bể, hóa làm chim Tinh vệ ngậm đá lấp bể.
3. Rau vi ở núi Thú Dương: thực phẩm chính của Bá Di, Thúc Tề hai ẩn sĩ không thèm ăn thóc nhà Chu

19/11/2014

Đỗ Đình Tuân